แจ่วบอง หรือ ปลาร้าบอง เป็นอาหารอีสานยอดนิยมที่ทําจากปลาร้า นํามาปรุงรสให้เข้มข้น กลมกล่อม มีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ ทั้งเผ็ด เค็ม เปรี้ยว หวานเล็กน้อย ซึ่งความอร่อยของแจ่วบองนั้น ขึ้นอยู่กับวัตถุดิบและวิธีการทํา โดยเฉพาะปลาร้าที่นํามาใช้ ควรเป็นปลาร้าอย่างดี หมักได้ที่ ไม่มีกลิ่นคาว และที่สําคัญต้องสะอาด ปลอดภัย สูตรแจ่วบองที่นํามาเสนอนี้ เป็นสูตรที่เน้นการใช้ปลาร้าปลากระดี่ ซึ่งเป็นปลาร้าที่ขึ้นชื่อในเรื่องของความหอม อร่อย นํามาสับละเอียดจนสามารถเคี้ยวได้ทั้งก้าง จากนั้นนําไปโขลกกับเครื่องสมุนไพรต่างๆ เช่น ข่า ตะไคร้ หอมแดง กระเทียม พริกแห้ง เพื่อเพิ่มความหอมและรสชาติที่ซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ความเผ็ดร้อนของแจ่วบอง มาจากพริกขี้หนูแห้ง ซึ่งจะให้ความเผ็ดที่แตกต่างจากพริกสด โดยพริกแห้งจะมีความเผ็ดที่ร้อนแรงกว่า แต่ก็มีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ นอกจากนี้ยังมีการเติมน้ํามะขามเปียก เพื่อเพิ่มรสเปรี้ยวอมหวาน และน้ําตาลทรายเล็กน้อย เพื่อให้รสชาติกลมกล่อมยิ่งขึ้น สําหรับใครที่ชอบรสชาติที่นัว กลมกล่อม สามารถเติมผงชูรสได้ตามชอบ แต่สําหรับคนที่รักสุขภาพ สามารถงดผงชูรสได้ โดยรสชาติของแจ่วบองก็ยังอร่อย กลมกล่อมอยู่เช่นเดิม แจ่วบองเป็นอาหารที่สามารถเก็บไว้ได้นาน โดยนําใส่กระปุกหรือกล่องที่มีฝาปิดมิดชิด แล้วแช่ไว้ในตู้เย็น สามารถเก็บไว้กินได้นานหลายวัน เหมาะสําหรับคนที่ชอบทําอาหารเก็บไว้กิน หรือคนที่ไม่มีเวลาทําอาหารบ่อยๆ นอกจากจะกินกับข้าวเหนียวแล้ว แจ่วบองยังสามารถนําไปกินกับผักสดต่างๆ ได้อีกด้วย เช่น แตงกวา ถั่วฝักยาว มะเขือ หรือผักอื่นๆ ที่มีอยู่ในตู้เย็น นอกจากนี้ยังสามารถนําไปคลุกกับข้าวสวยร้อนๆ หรือนําไปผัดกับหมูสับ ก็อร่อยไปอีกแบบ