น้ําเหมี้ยงเป็นอาหารพื้นเมืองของภาคเหนือตอนบน มีเอกลักษณ์อยู่ที่การใช้ "หัวน้ําเหมี้ยง" ซึ่งได้จากการนําน้ําที่ได้จากการนึ่งใบเหมี้ยง (ชาอัสสัม) มาเคี่ยวจนข้นงวด หัวน้ําเหมี้ยงนี้มีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์คือรสอูมามิและความฝาดเล็กน้อย ทําให้การนํามาปรุงอาหารต้องใช้อย่างระมัดระวัง เพื่อให้ได้รสชาติที่กลมกล่อมลงตัว สูตรน้ําเหมี้ยงที่กล่าวถึงนี้ เป็นเครื่องจิ้มที่นิยมรับประทานกันในหมู่ชาวล้านนา โดยนําเนื้อหมูมาผัดกับเครื่องโขลกที่ประกอบไปด้วยกระเทียม หอมแดง และกะปิ ผัดจนหอมกรุ่น จากนั้นจึงเติมน้ําต้มสุกเพื่อเพิ่มความชุ่มฉ่ํา และใส่หัวน้ําเหมี้ยงเพื่อเพิ่มรสชาติอันเป็นเอกลักษณ์ ข้าวคั่วเป็นส่วนผสมสําคัญที่ช่วยเพิ่มความหอมและทําให้เครื่องจิ้มข้นขึ้น เมื่อส่วนผสมทุกอย่างเข้ากันดีแล้ว จะได้น้ําเหมี้ยงที่มีกลิ่นหอม รสชาติอร่อยกลมกล่อม เป็นเครื่องจิ้มที่เข้ากันได้ดีกับข้าวเหนียวนึ่งร้อนๆ แคบหมู และพริกแห้งทอดกรอบ การรับประทานน้ําเหมี้ยงมักจะมาพร้อมกับเครื่องเคียงต่างๆ ที่ช่วยเสริมรสชาติและเพิ่มความหลากหลายให้กับมื้ออาหาร ข้าวเหนียวนึ่งเป็นอาหารหลักที่ขาดไม่ได้ โดยจะใช้ข้าวเหนียวใหม่ที่นึ่งสุกแล้ว มีความนุ่มและหอมหวาน แคบหมูเป็นอีกหนึ่งเครื่องเคียงยอดนิยม มีความกรอบและมีรสชาติเค็มๆ มันๆ ช่วยตัดรสชาติของน้ําเหมี้ยงได้เป็นอย่างดี พริกแห้งทอดเป็นเครื่องเคียงที่ช่วยเพิ่มความเผ็ดร้อนให้กับมื้ออาหาร แต่ละคนสามารถเลือกปริมาณพริกแห้งทอดได้ตามความชอบ น้ําเหมี้ยงไม่เพียงแต่เป็นอาหารที่อร่อย แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวล้านนา การทําน้ําเหมี้ยงเป็นกระบวนการที่ต้องใช้ความพิถีพิถันและความใส่ใจในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การคัดเลือกหัวน้ําเหมี้ยง การเตรียมเครื่องปรุง การผัด และการปรุงรส การรับประทานน้ําเหมี้ยงจึงเป็นการสืบสานและอนุรักษ์วัฒนธรรมอาหารของชาวล้านนาให้คงอยู่สืบไป