น้ําปลาหวานเป็นอาหารว่างยอดนิยมของไทยที่มักจะทานคู่กับผลไม้รสเปรี้ยว โดยเฉพาะมะม่วงดิบ ความอร่อยอยู่ที่รสชาติที่หลากหลาย ทั้งหวาน เค็ม เผ็ด และกลิ่นหอมๆ ที่ผสมผสานกันอย่างลงตัว น้ําปลาหวานมีหลากหลายสูตร แต่สูตรที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือน้ําปลาหวานที่ทําจากน้ําตาลมะพร้าว น้ําปลา กะทิ หอมแดง พริกขี้หนู และกุ้งแห้ง น้ําตาลมะพร้าวเป็นส่วนประกอบสําคัญที่ทําให้น้ําปลาหวานมีรสชาติหวานกลมกล่อม น้ําปลาช่วยเพิ่มรสชาติเค็มและความอุมามิ กะทิทําให้น้ําปลาหวานมีความข้นและมัน หอมแดงช่วยเพิ่มกลิ่นหอม พริกขี้หนูเพิ่มความเผ็ดร้อน และกุ้งแห้งช่วยเพิ่มรสชาติและความกรุบกรอบ การทําน้ําปลาหวานให้อร่อยต้องใส่ใจในรายละเอียด เริ่มตั้งแต่การเลือกวัตถุดิบที่มีคุณภาพดี น้ําตาลมะพร้าวควรเป็นน้ําตาลมะพร้าวแท้ น้ําปลาควรเป็นน้ําปลาอย่างดี กะทิควรเป็นกะทิคั้นสด หอมแดงควรเป็นหอมแดงไทย พริกขี้หนูควรเป็นพริกขี้หนูสวน และกุ้งแห้งควรเป็นกุ้งแห้งเนื้อดี เมื่อได้วัตถุดิบที่ดีแล้ว การเคี่ยวก็เป็นขั้นตอนสําคัญที่ต้องใส่ใจ น้ําตาลมะพร้าว น้ําปลา และกะทิจะถูกนํามาเคี่ยวรวมกันด้วยไฟอ่อนๆ เคี่ยวไปเรื่อยๆ จนน้ําตาลละลายและส่วนผสมทั้งหมดเข้ากันดี ระหว่างเคี่ยวจะต้องคนอยู่ตลอดเวลาเพื่อไม่ให้ไหม้ เมื่อส่วนผสมเริ่มข้นขึ้น ให้ใส่หอมแดงซอย พริกขี้หนูซอย และกุ้งแห้งลงไป เคี่ยวต่ออีกเล็กน้อยจนส่วนผสมทั้งหมดเข้ากันดี เมื่อน้ําปลาหวานได้ที่แล้ว จะมีลักษณะข้นหนืด มีสีน้ําตาลเข้ม และมีกลิ่นหอมชวนรับประทาน น้ําปลาหวานสามารถเก็บไว้ในตู้เย็นได้นานหลายวัน เมื่อต้องการทาน ให้นํามาจิ้มกับมะม่วงดิบหรือผลไม้อื่นๆ ที่มีรสเปรี้ยว น้ําปลาหวานจะช่วยเพิ่มรสชาติและความอร่อยให้กับผลไม้เหล่านั้น นอกจากจะทานคู่กับผลไม้แล้ว น้ําปลาหวานยังสามารถนําไปทานกับข้าวสวยร้อนๆ หรือใช้เป็นน้ําจิ้มสําหรับอาหารอื่นๆ ได้อีกด้วย