ข้าวคลุกกะปิเป็นอาหารไทยโบราณที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน สันนิษฐานว่ามีต้นกําเนิดมาจากชาวบ้านที่นํากะปิซึ่งเป็นของหมักดองที่มีอยู่ในครัวเรือนมาคลุกเคล้ากับข้าวสวยที่เหลือ เพื่อเพิ่มรสชาติและคุณค่าทางอาหาร เอกลักษณ์ของข้าวคลุกกะปิอยู่ที่รสชาติที่หลากหลายและส่วนผสมที่ลงตัว โดยข้าวสวยจะถูกนําไปผัดคลุกเคล้ากับกะปิอย่างดี ทําให้ได้ข้าวที่มีสีสันน่ารับประทานและมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ นอกจากนี้ยังมีเครื่องเคราที่ขาดไม่ได้ เช่น หมูหวาน กุ้งแห้งทอด ไข่เจียวซอย หอมแดงซอย พริกขี้หนูซอย ถั่วลิสงคั่ว แตงกวา และมะนาว ซึ่งแต่ละอย่างจะช่วยเสริมรสชาติและเพิ่มความอร่อยให้กับข้าวคลุกกะปิ ความพิเศษของข้าวคลุกกะปิไม่ได้อยู่ที่รสชาติเพียงอย่างเดียว แต่ยังอยู่ที่คุณค่าทางโภชนาการที่ครบถ้วน ข้าวให้พลังงาน กะปิให้โปรตีนและแคลเซียม หมูหวานให้โปรตีนและไขมัน กุ้งแห้งให้โปรตีนและแร่ธาตุ ไข่เจียวให้โปรตีนและวิตามิน ส่วนผักสดต่างๆ ก็ให้วิตามินและใยอาหาร ทําให้ข้าวคลุกกะปิเป็นอาหารที่อร่อยและดีต่อสุขภาพ ในปัจจุบัน ข้าวคลุกกะปิยังคงเป็นเมนูยอดนิยมที่หารับประทานได้ง่ายตามร้านอาหารทั่วไป แต่ละร้านก็จะมีสูตรและวิธีการทําที่แตกต่างกันไป แต่สิ่งสําคัญที่ยังคงเหมือนเดิมคือรสชาติที่กลมกล่อมและความพิถีพิถันในการคัดสรรวัตถุดิบ เพื่อให้ได้ข้าวคลุกกะปิที่อร่อยและถูกใจผู้บริโภค นอกจากจะเป็นอาหารที่อร่อยและมีคุณค่าทางโภชนาการแล้ว ข้าวคลุกกะปิยังเป็นอาหารที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของคนไทย ที่รู้จักนําวัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่นมาปรุงแต่งเป็นอาหารที่อร่อยและมีประโยชน์ ซึ่งเป็นสิ่งที่น่าภาคภูมิใจและควรอนุรักษ์ไว้สืบไป